Nieśmiertelność to łącząca w sobie wiele sprzeczności, ciekawa powieść Milana Kundery. Książka, w której czujemy obecność autora, a każda strona zaskakuje nas czymś zupełnie nowym.
Powieść w siedmiu częściach, w której nic nie jest tym, czym się zrazu wydaje, a skutki tragicznego wypadku w zaskakujący sposób mogą zmienić losy miłosnych konfiguracji.
Przypadkowy gest nieznajomej staje się dla pisarza inspiracją do napisania książki, aby anonimowa kobieta zyskała miejsce w pamięci potomnych. Miłosny trójkąt Paula i Laury oraz jej siostry Agnes, w którym gorączkowe poszukiwanie miłości służy określeniu samych siebie i ocaleniu przed zapomnieniem. Historia J.W. Goethego, genialnego pisarza, którego dzieła odcisną piętno na dziejach świata, i Bettiny, młodej kobiety, która poprzez kontrolę spuścizny Goethego stara się zapewnić sobie swoistą nieśmiertelność.
Kundera w dowcipny, inteligentny i nieco złośliwy sposób wykłada czytelnikom, czym w istocie jest pragnienie nieśmiertelności.
– opis wydawcy
Książka już od pierwszej strony intryguje nas swoim niesamowitym konceptem. Milan Kundera opisuje, jak widzi na basenie sześćdziesięcioparolatkę, która po lekcji pływania wykonuje gest machnięcia ręką. Zwraca on uwagę na młodzieńczość tego nawyku, opisując go jako pełny wdzięku, którego nie ma już ani twarz, ani ciało kobiety. Jednocześnie już na początku autor daje nam znać, że będzie on głównym narratorem tej historii. I rzeczywiście, podczas czytania czuć wyraźną obecność Kundery, przez co mamy okazję lepiej poznać autora jako osobę.
Zobacz również: Spotkanie – recenzja książki. Nieznośny ciężar sztuki
Milan Kundera bawi się formą i przeplata fikcję z rzeczywistością w sposób trudny do odróżnienia, które jest które. Niełatwo jest sklasyfikować tę powieść do konkretnego gatunku, co jest następnym ciekawym zabiegiem. Autor w książce porusza kwestie jedności prowadzenia akcji i daje nam znać, że powieść ta powstała, aby wyłamać się z przyjętego przez wszystkich schematu. Milan Kundera wychodzi przed szereg i pokazuje nam coś zupełnie innego. Przeplata główną fabułę książki swoimi przemyśleniami czy rozmowami z profesorem Averaniusem. Czasem możemy również poczytać o życiu Goethego, który konwersuje z Napoleonem czy też wymyślone dialogi, które mógłby przeprowadzić Ernest Hemingway. Choć jest to interesujące, nierzadko wprowadza niestety sporo chaosu utrudniającego czytanie czy czasem wręcz nudzącego.
W naszych czasach ludzie rzucają się na wszystko, co w ogóle zostało napisane, żeby zrobić z tego film, spektakl telewizyjny albo komiks. A zważywszy, że istotą powieści jest mówienie tego, co jedna powieść może powiedzieć, do adaptacji przedostają się tylko rzeczy nieistotne. Ten, kto jest na tyle szalony, by pisać dzisiaj powieści, powinien , jeśli chce zapewnić im ochronę, pisać tak, by nie dało się ich adaptować, innymi słowy tak, by nie dało się ich opowiedzieć.
Wszystkie wyżej opisane zabiegi są jednak tylko tłem do tego, aby porozmawiać o człowieku i miłości. Milan Kundera zastanawia się również, czym jest tytułowa nieśmiertelność i dlaczego ludzie jej pragną. A bohaterowie służą autorowi do przekazania nam jego myśli czy spostrzeżeń na ten temat.
Zobacz również: Carmilla – recenzja książki. Dracula nie był pierwszy
Jak sam koncept brzmi ciekawie, tak niestety nie porwał mnie taki sposób prowadzenia fabuły. Często gdy udało mi się wciągnąć i zaangażować w historię, to następny rozdział, opowiadający już o czymś kompletnie innym, wybijał mnie z rytmu czytania. O ile książka jest napisana zarówno w sposób piękny, jak i prosty w odbiorze, to właśnie skoki fabularne czy zmiany tematu znacznie utrudniały płynność czytania. Zdecydowanie nie jest to moja ulubiona pozycja Milana Kundery, jednakże jest ona na pewno warta sprawdzenia.
Nieśmiertelność jest pełna sprzeczności. Kundera można by powiedzieć, że wyśmiewa ludzi za chęć pozostania na zawsze w czyjejś pamięci, jednakże sam wie, że będąc autorem, sam gdzieś podświadomie pragnie tego samego. Ale czy człowiek i jego sprzeczności nie są właśnie piękne? Milan Kundera jest mistrzem obnażania prawd człowieka, a w tej powieści obnaża również siebie przed czytelnikami. Forma jest jednak niestety na tyle specyficzna, iż nie każdemu przypadnie ona do gustu. Do mnie niestety nie trafiła.
Autor: Milan Kundera
Tłumaczenie: Marek Bieńczyk
Wydawca: W.A.B.
Premiera: 10 kwietnia 2024 r.
Oprawa: miękka ze skrzydełkami
Stron: 448
Powyższa recenzja powstała we współpracy z wydawnictwem W.A.B
Grafika główna: materiały promocyjne (W.A.B)
