2 czerwca tego roku dyrekcja La Comédie de Genève odwołała premierę Krystiana Lupy Les Émigrants na motywach powieści Winfrieda Georga Sebalda Wyjechali, powołując się na „różnice w filozofii pracy między kierownictwem artystycznym projektu z jednej strony a generalnym kierownictwem oraz zespołami stałymi i tymczasowymi z drugiej”. Miały one spowodować „trudności w komunikacji, przez co stworzenie spektaklu stało się nierealne”. W związku z gorącą dyskusją nad modelem pracy z Lupą dyrekcja Teatru Powszechnego w Warszawie podała do wiadomości poniższe oświadczenie.
Szanowni Państwo,
w związku z tym, że w repertuarze Teatru Powszechnego w Warszawie znajdują się dwa spektakle wyreżyserowane przez Krystiana Lupę – Capri – wyspa uciekinierów oraz Imagine (koprodukcja z Teatrem Powszechnym w Łodzi) – chcielibyśmy odnieść się do dyskusji związanej z odwołaniem premiery Les Émigrants w Comédie de Genève, a także do zasad współpracy Teatru Powszechnego z Krystianem Lupą.
Trudno oceniać nam sytuacje, które miały miejsce podczas pracy nad spektaklem w Genewie, gdyż znamy je głównie z relacji medialnych i nie byliśmy ich stroną. Z całą jednak stanowczością chcemy podkreślić, że nie ma naszej zgody na jakiekolwiek formy przemocy, łamanie praw pracowniczych oraz dobrych obyczajów.
Zobacz również: Przedwiośnie – recenzja spekatklu. Niech będzie wiosna!
Mamy świadomość, że sytuacja w Genewie stała się początkiem dyskusji również na polskim gruncie. Jako dyrektorzy Teatru Powszechnego w Warszawie wiele razy mierzyliśmy się z sytuacjami kryzysowymi podczas prób do różnych spektakli, w tym również we współpracy z Krystianem Lupą (na przykład podczas pracy nad Capri – wyspą uciekinierów w 2019 roku). Stoimy na stanowisku, że obowiązkiem dyrekcji teatru jest reagowanie w ramach określonych procedur, mediowanie, wyjaśnianie takich sytuacji, naprawianie krzywd i wprowadzanie rozwiązań zabezpieczających na przyszłość. Tak też działo się przy tej produkcji.
Aby zabezpieczyć różnorodne procesy pracy twórczej, a jednocześnie ze świadomością, że chcemy być przestrzenią eksperymentu artystycznego, od kilku lat wdrażamy proces zmian, zapoczątkowany wydarzeniami wokół Klątwy w reż. Olivera Frljicia w 2017 roku, kiedy to wszystkie te elementy stały się polem transparentnych procedur i wspólnych decyzji konsultowanych z zespołem pracowniczek i pracowników teatru. Konsekwencją tych prac był szereg konkretnych działań, m.in. polityka antymobbingowa i antydyskryminacyjna, funkcja żony zaufania pracowniczego, liczne warsztaty antydyskryminacyjne czy kontrakty dotyczące zasad współpracy podpisywane podczas pierwszej próby spektaklu. W Teatrze Powszechnym działają również 3 związki zawodowe, które na bieżąco reagują na wszelkie możliwe nieprawidłowości. Mamy świadomość, że od kilku lat uczestniczymy w ważnym procesie i dyskusji, która toczy się w polskim i europejskim teatrze, i z zadowoleniem patrzymy na zmiany, jakie zachodzą w metodach pracy i komunikacji. Konieczność tych zmian była również tematem naszych rozmów z Krystianem Lupą i Piotrem Skibą przed rozpoczęciem współpracy przy Imagine w 2021 roku.
Zobacz również: Wzrusz moje serce – recenzja. Rozgryźć orzeszka
Każdy kolejny spektakl Krystiana Lupy to proces twórczy angażujący wiele osób ze wszystkich działów pracujących w teatrze. Jest nie tylko autorskim dziełem, ale po premierze staje się zbiorową własnością zespołu aktorskiego, pracowników teatru, a przede wszystkim – chcących go zobaczyć widzów. W najbliższych dniach zagramy zaplanowane z dużym wyprzedzeniem pokazy spektaklu Capri – wyspa uciekinierów. Pracujemy obecnie nad wznowieniem i mamy nadzieję, że nie zawiedziemy naszej widowni.
Teatr Powszechny w Warszawie jest instytucją z określoną linią programową. Często podnosimy sprawy społeczne i polityczne, staramy się wspierać organizacje, ruchy obywatelskie i wdrażać progresywne zmiany oparte na określonych ideach. Zdajemy sobie sprawę, że działania te bywają niekiedy niewystarczające, staramy się więc na bieżąco korygować nasze decyzje i prowadzić dialog zarówno wewnątrz instytucji, jak i z naszymi widzami. Efekty tej autorefleksji obecne są również w wielu naszych spektaklach.
Zobacz również: Arka i ego – recenzja. Raj bez happy endu
W obliczu różnych informacji, pojawiających się głównie w mediach społecznościowych, prosimy o bezpośredni kontakt wszelkie osoby, które czują się pokrzywdzone lub potraktowane przemocowo podczas pracy w Teatrze Powszechnym. Chcielibyśmy, aby dyskusja, która toczy się obecnie, zamiast przeradzać się w falę negatywnych emocji, stała się otwartą przestrzenią do wyjaśnienia ewentualnych krzywd i roszczeń oraz dalszych pozytywnych przemian w naszym teatrze.
Dyrekcja Teatru Powszechnego w Warszawie
Warszawa, 19 czerwca 2023 r.
