Dracula
Chyba nikomu nie trzeba przedstawiać najsłynniejszego wampira na świecie. Przez długie lata swojego istnienia hrabia Dracula doczekał się kilkudziesięciu filmów i książek ze sobą w roli głównej. Na stałe zadomowił się w kulturze popularnej i ludzkiej świadomości. Jednak nie byłoby Draculi bez Brama Stokera. Ten irlandzki pisarz stworzył swojego bohatera inspirując się ludowymi wierzeniami o wampirach z południowej i wschodniej Europy oraz postacią XV – wiecznego hospodara wołowskiego Włada Palownika. Fabuła Draculi rozpoczyna się od przybycia młodego prawnika Jonathana Harkera do Transynwalii, by pomóc hrabiemu Draculi w załatwieniu formalności przy zakupie posiadłości w Londynie. Początkowo hrabia robi na Harkerze na tyle dobre wrażenie, że przyjmuje gościnę w jego zamku. Coraz dziwaczniejsze zachowania gospodarza z czasem budzą w mężczyźnie podejrzenia. W końcu odkrywa, że ekscentryczny arystokrata w rzeczywistości jest wampirem. Prawdziwe kłopoty bohatera jednak dopiero się zaczynają. Dracula zamierza zrealizować swoje krwawe plany i w tym celu wyrusza do Anglii.
Dracula to klasyczny przedstawiciel powieści gotyckiej z XIX wieku. Tradycyjnie pojawia się w nim atmosfera grozy i tajemnicy, posępne zamczysko, zbrodnie, walka dobra ze złem oraz mroczna postać samego hrabiego. Stoker wyznaczył kanon wampiryzmu do którego odwoływali się późniejsi twórcy. Postacie z Draculi wielokrotnie stawali się pierwowzorami dla bohaterów książek opowiadających o nieśmiertelnych krwiopijcach. Draculę można dzisiaj spokojnie uznać za standardowy wzorzec wampira, a jego przeciwnika – Abrahama Van Helsinga za standardowy wzorzec łowcy wampirów.
Carmilla
Dracula pozostaje ważnym, ale wcale nie pierwszym wampirem, który pojawił się w literaturze. Joseph Sheridan Le Fanu nieco wcześniej niż Stoker zainteresował się tematyką wampirów. Napisał Carmillę dwadzieścia pięć lat przed powstaniem Draculi. Może nie jest ona tak znana jak dzieło Stokera, jednak nie da się zaprzeczyć, że wpłynęła na rozwój wampiryzmu w kulturze popularnej.
Poznajemy Laurę, która podczas przechadzki staje się świadkiem wypadku z udziałem przejeżdżającego powozu. Poszkodowaną okazuje się być piękna kobieta o imieniu Carmilla. Kierowana sympatią Laura namawia ojca, by ugościł ją w ich rodowym zamku. Wkrótce między dwiema bohaterkami tworzy się specyficzna więź. Przyjaźń między młodymi kobietami kwitnie, ale Laura zaczyna stopniowo spostrzegać osobliwe nawyki i zwyczaje nowej przyjaciółki. Tymczasem w okolicy chorują i umierają dziewczęta. Miejscowi obarczają winą tajemniczą kobietę – zjawę, która przychodzi do nich w nocy.
Zobacz również: Aaron – recenzja. O czym to było?
Carmilla podobnie jak Dracula zalicza się do powieści gotyckiej. Tym co ją wyróżnia w gatunku jest wprowadzenie do fabuły postaci kobiety – wampira. Można również zauważyć, że relacje łączące Carmillę i Laurę mają wyraźny lesbijski podtekst.
Wampir
Reymont nierozerwalnie kojarzy się z nagrodzoną Noblem epopeją Chłopi. Wielbiciele jego twórczości wiedzą, że to nie jedyna powieść w jego dorobku. Jednak mało kto pamięta, że swego czasu napisał powieść grozy o wymownym tytule Wampir. Głównym bohaterem uczynił polskiego migranta mieszkającego w Londynie. Zenon, bo tak mu na imię, dołącza do grupy spirytystów i poznaje piękną, enigmatyczną Daisy. Pod wpływem jej uwodzicielskiego uroku decyduje się zrezygnować ze swojego dotychczasowego, uporządkowanego życia, nie wiedząc, że ta decyzja doprowadzi go do różnych nieszczęść i kolejnych złych wyborów.
Daisy co prawda nie przejawia wielu cech klasycznego wampira, jednak ma w sobie coś wampirycznego, dzięki czemu wywiera niesamowite wrażenie na otoczeniu. Dysponuje kilkoma zdolnościami, które dałoby się przypisać właśnie wampirom. Bez trudu zmienia postać, pojawia się w dwóch miejscach jednocześnie, bądź uwodzi swoje ofiary i wysysa z nich siły witalne. Zresztą w Wampirze nie brakuje nadprzyrodzonych zjawisk, wątków spirytualistycznych i okultystycznych, zaś cała historia jest utrzymana w onirycznym, tajemniczym klimacie. Szkoda, że spotkała się z niezrozumieniem krytyków, którzy byli zdumieni, że dobrze zapowiadający się i wiernie trzymający realizmu pisarz, nagle tworzy opowiastki z nadprzyrodzonymi motywami.
Wywiad z wampirem
Anne Rice nie bez powodu nazywa się królową powieści o wampirach. Stworzony przez nią cykl Kroniki Wampirów zachwycił czytelników na całym świecie, natomiast tacy bohaterowie jak Lestat zyskali sobie rzesze fanów. Wywiad z wampirem to pierwsza część wspomnianej serii książek. Powieść rozpoczyna się w momencie, gdy dziennikarz Daniel spotyka w barze intrygującego nieznajomego. Ten zgadza się opowiedzieć mu historię swojej długiej wampirzej egzystencji. Louis de Pointe du Lac był niegdyś arystokratą mieszkającym w pobliżu Nowego Orleanu. Po śmierci brata rozpada się mu cały świat. Traci chęć do życia i wówczas na jego drodze staje Lestat de Lioncourt. Oferuje mu szansę na “drugie” życie, po czym przemienia w wampira. Dalsze wspomnienia Louisa skupiają się na niemal dwóch wiekach egzystowania jako wampir oraz na skomplikowanych relacjach, jakie łączyły go z towarzyszami długiego żywota: Lestatem i dzieckiem – wampirem Claudią.
Zobacz również: Krwawe opowieści Josepha Delaneya – Kroniki Wardstone
Wywiad z wampirem może pochwalić się pięknym, lirycznym językiem w jakim w całości go napisano. Sposób ukazania wampira przez Rice okazał się na tyle rewolucyjny, że wpłynął na zmianę postrzegania tej postaci w popkulturze. Dzięki temu wampiry przestały być kojarzone jedynie z krwiożerczymi potworami. Stały się istotami godnymi współczucia, samotnymi zagubionymi, poszukującym swojego miejsca na świecie, przeżywającym dylematy moralne i próbującymi zachować swoje człowieczeństwo.
Miasteczko Salem
Wielu fanów Kinga zalicza Miasteczko Salem do jednej z jego najlepiej napisanych powieści, jeśli nie do jednego z najlepszych horrorów o wampirach, jaki powstał. Opowiada o prowincjonalnym amerykańskim miasteczku Salem w którym pozornie nic ciekawego się nie dzieje. Po latach do Salem powraca pisarz Ben Mears, licząc, że w zacisznych rodzinnych stronach uda mu się dokończyć książkę. Inspiracją do pisania powieści staje się dla niego posępny dom na wzgórzu w którym kiedyś wydarzyła się tragedia. Wkrótce spokój panujący w Salem zostaje zakłócony przez serię tajemniczych zaginięć i zgonów. Ben wraz z paroma innymi mieszkańcami odkrywa, że w okolicy zalęgły się wampiry.
King potrafi po mistrzowsku łączyć grozę i wątki obyczajowe. Nie inaczej jest w Miasteczku Salem. Znajdziemy w nim dobrze odwzorowany klimat małego miasteczka na prowincji, gdzie życie społeczności toczy się powoli, we własnym rytmie, choć nie jest wolne od problemów i cichych dramatów. Tak jakby daje trochę do zrozumienia, że owszem, wampiry są przerażającymi, morderczymi potworami, ale równie przerażająca potrafi być na przykład przemoc domowa.
Ostatni rejs Fevre Dream
Niezwykła popularność sagi Pieśń Lodu i Ognia oraz serialu Gra o tron nieco przyćmiła pozostałe powieści George’a R.R. Martina. Nie znaczy to, że nie są warte poznania. Jednak ze względu na interesującą nas tematykę powiemy sobie wyłącznie o Ostatnim rejsie Fevre Dream. Opowieści o wampirach, statkach i marzeniach – tych, które daje się doścignąć i tych, które pozostają poza naszym zasięgiem.
Zobacz również: Ród Smoka, odc. 1 – recenzja. Umarł król, niech żyje król?
Główny bohater, niemłody już kapitan żeglugi rzecznej, Abner Marsh nadal ma sporo ambicji i równie dużo pecha. Należące do niego parostatki jeden po drugim ulegają zniszczeniu. Marsh z tych powodów znajduje się na skraju bankructwa. I wtedy los się do niego uśmiecha. Napotyka bogatego i tajemniczego dżentelmena o bladym licu, który przedstawia się jako Joshua York. Nieznajomy proponuje kapitanowi, że zostanie jego wspólnikiem i będą wspólnie żeglować po rzece. Marsh po namyśle zgadza się przystąpić do spółki. Zasobna kieszeń nowego wspólnika pozwala na wybudowanie “Fevre Dream”. Luksusowego parostatku pod każdym względem zdolnego rywalizować z najwspanialszymi jednostkami pływającymi po Missisipi. Wydaje się, że po serii niefortunnych wypadków wszystko idzie ku lepszemu, jednak nietypowe nawyki wspólnika i niewyjaśnione zbrodnie do jakich dochodzi w miejscach postoju “Fevre Dream” budzą w kapitanie Marshu coraz większy niepokój. Powoli przekonuje się kim tak naprawdę jest Joshua York i w co się wpakował.
Kim tak naprawdę jest zagadkowy wspólnik Marsha wiemy niemal od początku. Czytając, wyczekujemy na moment, w którym dowie się tego sam Marsh. Fabule towarzyszy więc pewne napięcie związane z odkrywaniem sekretów Yorka. Przez cały czas czuje się również klimat XIX – wiecznego południa Stanów Zjednoczonych Ameryki znany z twórczości Marka Twaina. Wraz z rzeką Missisipi zapełnioną setkami statków, parnymi nocami, plantacjami bawełny, rozwijającymi się miastami, a nawet niechlubną kwestią niewolnictwa. W każdym razie Ostatni rejs Fevre Dream to Martin w swojej najlepszej formie.
Anno Dracula
Newman wpadł na prosty, a zarazem ciekawy pomysł. Co by było, gdyby Dracula wygrał starcie z Van Helsingiem i Harkerem. Anno Dracula jest takim autorskim rozważaniem, co było, gdyby… Po pokonaniu swoich adwersarzy, Dracula decyduje się na ślub z królową Wiktorią. Tuż po tym jak zostaje księciem – małżonkiem, wampiry zyskują status pełnoprawnych obywateli Imperium Brytyjskiego. Nasila się terror, któremu sprzeciwiają się nieliczni. Jednym z nich wydaje się być tajemniczy mściciel mordujący wampirze prostytutki, przedstawiający się jako Kuba Rozpruwacz. Agent brytyjskich tajnych służb Charles Beauregard i wampirzyca Genevieve otrzymują misję odkrycia prawdziwej tożsamości Rozpruwacza oraz powstrzymania kolejnych mordów.
Dwójka bohaterów w tracie swojego śledztwa odwiedzi różne zakątki Londynu i pozna znanych osobistości: Sherlocka Holmesa, doktora Jekylla czy Johna Sewarda.
Zobacz również: Enola Holmes 2 – recenzja filmu. This is unexpected
Anno Dracula ukazuje nie tylko alternatywną wersję zakończenia powieści Brama Stokera, lecz również alternatywną wizję historii, w której Wielka Brytania rządzona przez wampiry przekształca się w państwo policyjne. Znajdą w niej coś dla siebie zarówno fani wątków politycznych, jak ci, którzy lubią grozę, tajemnice i romanse. Newman umieścił w swojej powieści postacie historyczne oraz postacie fikcyjne znane z twórczości Brama Stokera, Conana Doyle’a, Herberta Wellsa i innych. Całość tworzy niebanalną historię, którą dobrze się czyta.
